MANUSKRYPTY

Iluminatorstwo, nazywane również malarstwem książkowym to średniowieczna sztuka zdobienia manuskryptów z użyciem ornamentów, złoceń oraz malarskich przedstawień narracyjnych i symbolicznych. Pojawiło się w ok. III w. wraz z wynalezieniem formy kodeksu (pliku zszytych dokumentów), a na terenie Europy zachodniej pierwszy rozkwit przeżyło w tzw. sztuki insularnej, do której należą najsłynniejsze pozycje: irlandzki ewangeliarz Księga z Durrow – 675 r. i szkocki ewangeliarz z klasztoru w Iona – Księga z Kells – 800 r.
Księga z Durrow jest najstarszym tłumaczeniem Ewangelii na język irlandzko-saksoński. W księdze znajdują się tzw. strony kobiercowe (znane od VII w.) przedstawiające graficzne symbole Ewangelistów.
Księga z Kells zawiera cztery Ewangelie z całostronicowymi przedstawieniami Chrystusa, Marii z dzieciątkiem i Ewangelistów.

Księga z Durrow: symbol św. Marka – Orzeł

Księga z Durrow: symbol św. Jana – Lew

Księga z Durrow: symbol św. Łukasza – Cielę

Księga z Durrow: monogram św. Mateusza (Anioł)

Księga z Kells: monogramy ewangelistów

Księga z Kells: monogram Chi-Ro